Ανειρήνευτη εποχή

Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της διασύνδεσης τα κράτη οδηγήθηκαν σε μια αλληλεξάρτηση σε όλα τα επίπεδα. Όμως, αντί αυτή η αλληλεξάρτηση να εξαλείψει τις εντάσεις μεταξύ των κρατών, προσέφερε νέους τρόπους εμπλοκής και σύγκρουσης. Η διαχωριστική γραμμή μεταξύ ειρήνης και πολέμου έχει προ πολλού γίνει θολή και πλέον εργαλειοποιούνται τα πάντα.

Έχουμε όλο και περισσότερα συμπτώματα ενός μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος διεθνούς πολιτικής, στο οποίο οι πόλεμοι αντικαθίστανται από νέες μορφές επιθετικότητας και η διασύνδεση ανθρώπων και κρατών φαίνεται να είναι η νέα επιλογή πεδίου προς επίδειξη ισχύος.

Πόλεμος «με άλλα μέσα»; θα αναστοχαζόταν σήμερα ο θεωρητικός του πολέμου Καρλ φον Κλαούζεβιτς, που είχε περιγράψει τον πόλεμο ως τη συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα. Όμως, σήμερα, στην πυρηνική εποχή, μια επιλογή στρατιωτικής σύγκρουσης έχει ανυπολόγιστες συνέπειες, όπως έδειξε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, επομένως η παγκόσμια πολιτική αντιπαράθεση θα συνεχιστεί με νεότερα, «άλλα μέσα», αυτά που ο Mark Leonard αποκαλεί «συγκρούσεις αλληλοσύνδεσης».

Οι κυβερνήσεις χειραγωγούν ό,τι συνδέει τις χώρες μεταξύ τους: τις αλυσίδες εφοδιασμού, τις χρηματοοικονομικές ροές, την κίνηση των ανθρώπων, τις πανδημίες, την κλιματική αλλαγή και, πάνω απ’ όλα, το διαδίκτυο. Ενώ η πανδημία του κορωνοϊού φέρνει όλη την ανθρωπότητα αντιμέτωπη με μια μεταδοτική ασθένεια, μια άλλη πανδημία τροφοδοτείται σκοπίμως από τις σκιές. Οι τοξικές συμπεριφορές γίνονται μεταδοτικές, καθώς εθνικοί ηγέτες ανταποκρίνονται στην εργαλειοποίηση της διασύνδεσης, υπογραμμίζει ο Leonard.