Αυτονομία-Αποκέντρωση διοίκησης της σχολικής μονάδας. Πρακτικές δυτικών χωρών

Το παρόν βιβλίο έχει ως αντικείμενο τον θεωρητικό προβληματισμό σχετικά με το συγκεντρωτισμό και την αποκέντρωση στη διοίκηση του εκπαιδευτικού συστήματος. Έγινε προσπάθεια να περιγραφούν οι πρακτικές, σχετικά με αυτό το ζήτημα και προσπαθούμε να δώσουμε ένα στίγμα αιτιολόγησης αυτών των πρακτικών Επίσης θα δώσουμε τον εννοιολογικό προσδιορισμό των όρων του συγκεντρωτισμού και της αποκέντρωσης. Επίσης περιγράφουμε τη συγκεντρωτική και την αποκεντρωτική μορφή διοίκησης του εκπαιδευτικού συστήματος με τα χαρακτηριστικά της κάθε μορφής. Θα δώσουμε ένα στίγμα όσον αφορά τις τάσεις της εκπαιδευτικής πολιτικής που διαμορφώνονται στην Ελλάδα κατά τα τελευταία χρόνια. Κλείνουμε την εργασία με μερικά συμπεράσματα σχετικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν τη θέσπιση και εφαρμογή των εκπαιδευτικών συστημάτων και τον προσανατολισμό των ευρωπαϊκών Κυβερνήσεων την τελευταία δεκαετία. Η εκπαίδευση στα σύγχρονα κράτη τυπικά αντιμετωπίζεται ως μια δημόσια υπηρεσία και αποτελεί μια από τις κυρίες εκδηλώσεις της διοικητικής λειτουργίας. Ο τρόπος οργάνωσής της, όπως και γενικότερα ο τρόπος οργάνωσης της Δημόσιας Διοίκησης, έχει καθοριστική σημασία για τη διαμόρφωση των οικονομικών σχέσεων, των κοινωνικών σχέσεων και των σχέσεων εξουσίας, αλλά και για την απόδοση της δράσης της δημόσιας διοίκησης κατά την αδιάλειπτη επιδίωξη του δημόσιου συμφέροντος. Τυπικά αφορά την κατανομή αρμοδιοτήτων και ρόλων στη λήψη των αποφάσεων, τη διαμόρφωση θέσεων εξουσίας και ιεραρχίας, τη διαμόρφωση τελικά του κατάλληλου οργανωτικού συστήματος και την επιλογή των ενδεδειγμένων μεθόδων εσωτερικής διάρθρωσης. Στην ουσία, όμως, αφορά την επιλογή του πλαισίου αναφοράς (εθνικού ή τοπικού), των προϋποθέσεων και των παραμέτρων βάσει των οποίων λαμβάνονται οι αποφάσεις, καθώς και την πολυπλοκότητα των διαδράσεων που επηρεάζουν καθοριστικά αυτές τις αποφάσεις. Σύμφωνα με τα παραπάνω, ο τρόπος οργάνωσης της δημόσιας διοίκησης επηρεάζεται σημαντικά από τις επιστημονικές αρχές της οργανωτικής επιστήμης, αλλά σε τελική ανάλυση οι τρόποι μεταβίβασης εξουσίας και ευθύνης (αρμοδιοτήτων) αντανακλούν το ιδεολογικό πλαίσιο της εξουσίας και τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά του κοινωνικού, οικονομικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος.