Επινοώντας το παρελθόν

Η ιστοριογραφία -είναι επιστήμη ή τέχνη; Κανένα άλλο ερώτημα δεν απασχόλησε τη θεωρία της ιστορίας στον 20ό αι. όσο αυτό. Μια κύρια συμβολή στη συζήτηση για το καθεστώς της ιστορίας υπήρξε η άποψη του Hayden White ότι η ιστοριογραφία όπως και η μυθοπλαστική αφήγηση βασίζονται στην πλοκή (emplotment). Απέναντι στη θέση αυτή διάφοροι ιστορικοί υπερασπίστηκαν με πάθος τον επιστημονικό χαρακτήρα της ιστορίας. Από τη μια πλευρά η αφήγηση υπονομεύει τη θετικιστική θεωρία της ιστορίας, από την άλλη πλευρά η ύπαρξη ενός "σημαινόμενου" διακρίνει την ιστορία από τη μυθοπλασία. Το βιβλίο του Αντώνη Ρεγκάκου δείχνει ότι αυτός ο διττός χαρακτήρας της ιστοριογραφίας υπάρχει ήδη στα πρώτα στάδιά της. Η ομηρική κληρονομιά και η τραγωδία σημάδεψαν τη μορφή και το περιεχόμενο των πρώτων ιστορικών έργων εξίσου με τις ιπποκρατικές και ρητορικές πραγματείες. Το βιβλίο "Επινοώντας το παρελθόν: γέννηση και ακμή της ιστοριογραφικής αφήγησης στην κλασική αρχαιότητα" δεν προσφέρει μόνο μια άριστη παρουσίαση της αρχαιοελληνικής ιστοριογραφίας, αλλά μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα της σύγχρονες θεωρητικές συζητήσεις για την ιστορία. Jonas Grethlein Καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας Πανεπιστήμιο Χαιδελβέργης