Γνωσιολογισμοί

Προσεγγίζουμε άραγε, κατά το τέλος αυτού του αιώνα, το έσχατο γνωστικό σύνορο - την επιστήμη της ανθρώπινης νόησης; Την τελευταία εικοσιπενταετία φιλόσοφοι, ψυχολόγοι, γλωσσολόγοι, νευροεπιστήμονες και επιστήμονες στον κλάδο των ηλεκτρονικών υπολογιστών και της τεχνητής νοημοσύνης εργάζονται από κοινού για να συγκροτηθεί ενιαίο θεωρητικό και πρακτικό πλαίσιο ικανό να οδηγήσει σε σαφέστερη σύλληψη του αρχικού ερωτήματος και στην επινόηση μεθόδων για την πραγμάτευσή του. Αυτό το υπό διαμόρφωση πλαίσιο, γνωστό ως Γνωσιοεπιστήμη -Cognitive Science-, αποτελεί σήμερα ραγδαίως αναπτυσσόμενο πεδίο έρευνας· χωρίς βεβαίως να λείπουν εσωτερικές εντάσεις και εξωτερικές ενστάσεις. Μεταλλαγές στη φιλοσοφία της επιστήμης -αφενός η υπέρβαση δογμάτων του Λογικοεμπειρισμού, αφετέρου η ριζοσπαστικότερη διεκδίκηση της εμπειριστικής και φυσιοκρατικής συνιστώσας του- αποτελούν τον ερμηνευτικό κάνναβο για να σκιαγραφηθεί εδώ η δυναμική των ιδεών που οδήγησαν στην ανάδυση του γνωσιοεπιστημονικού εγχειρήματος. Επίσης με άξονα το ζήτημα των σχέσεων παρατήρησης και θεωρίας, επιχειρείται να δοθεί μια αίσθηση του ιδιαίτερου επιχειρηματολογικού υλικού και ύφους που χαρακτηρίζει τη νέα, γνωσιοεπιστημονική προσέγγιση. Είναι βέβαιο ότι η Γνωσιοεπιστήμη μας ωθεί να νοήσουμε συστηματικότερα το πώς νοούμε τη φύση της ανθρώπινης γνώσης, αλλά και -το σημαντικότερο- τη γνώση της ανθρώπινης φύσης.