Η πνευματική πορεία του γένους

Το πόνημα "Πνευματική Πορεία του Γένους με όχημα το χειρόγραφο και το έντυπο βιβλίο (13ος αιώνας - μέσα 16ου)" σκοπό έχει να καταδείξει τον ακριβή ρόλο που διαδραμάτισαν αυτά όχι μόνον ως φορείς εκπαίδευσης και γνώσης, αλλά και ως συνδετικοί κρίκοι για τη διαμόρφωση της συνείδησης του Γένους, από την Άλωση έως τα προεπαναστατικά χρόνια. Ο πρώτος τόμος (θα ακολουθήσουν τρεις ακόμη έως το 2020) πραγματεύεται τις απαρχές της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας και γραμματείας, αρχικά στην Ιταλία και στη συνέχεια στον Βορρά, ως απαραίτητο στοιχείο για την ολοκλήρωση του ουμανιστικού κινήματος, που άρχισε να εκδηλώνεται από τα μέσα του 14ου αιώ­να. Στη συνέχεια γίνεται εκτεταμένα λόγος για την αναζήτηση και τη συλλογή ελληνικών χειρογράφων, το μεταφραστικό ρεύμα, τη διαμάχη για το φιλοσοφικό πρωτείο μεταξύ Πλάτωνα και Αριστοτέλη, τις απαρχές της διδασκαλίας των Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβας και τον ρόλο του έντυπου βιβλίου στη διάδοση της αρχαίας ελληνικής και βυζαντινής γραμματείας. Τέλος, εξαίρεται ο ρόλος της Εκκλησίας με τα τρία Πατριαρχεία της Ανατολής, αλλά και τα μοναστηριακά κέντρα -το Άγιον Όρος δηλαδή και τα Μετέωρα-, που πρόσφεραν ασφαλή στέγη στον πνευματικό κόσμο ο οποίος διαβιούσε υπό ξένη κυριαρχία, και στον ρόλο των κωδικογράφων στην αναπαραγωγή της πνευματικής παράδοσης, και όχι μόνο.