Κρίσιμη κατάσταση

Η διαπίστωση ότι η ιστορία ακολουθεί ελικοειδείς ατραπούς και ότι ανέκαθεν παρωδούσε τις προσπάθειες να προβλεφθεί ο ρους της, δεν είναι καινοφανής. Ωστόσο, ο στόχος μου είναι να σας πείσω ότι ζούμε σε μία ιδιαίτερη εποχή και ότι νέες ιδέες, ασυνήθιστης προέλευσης, θέτουν το θεμέλιο λίθο για να κατανοθηεί γιατί η ιστορία είναι αυτή που είναι -και ακόμη γιατί πρέπει να είναι- σημαδεμένη από δραματικές, απρόσμενες αναταραχές και γιατί όλες οι προσπάθειες, κατά το παρελθόν, να διακρίνουμε κυκλικές πορείες, εξελίξεις και κατανοητά πρότυπα αλλαγών στην ιστορία κατέληξαν σε αποτυχία. Όταν μιλάμε για σεισμούς, δραματικά επεισόδια οικονομικής κατάρρευσης, επαναστάσεις ή καταστροφικούς πολέμους, κάνουμε λόγο για πολύπλοκα συστήματα τα οποία δε βρίσκονται σε κατάσταση ισορροπίας. Εύλολα επιθυμούμε να διαπιστώσουμε τα αίτια που προκάλεσαν αυτά τα γεγονότα, έτσι ώστε να μπορέσουμε να τα αποφύγουμε στο μέλλον. Η Ιστορία "σχοινοβατεί" στην κρίσιμη κατάσταση. Η πανταχού παρουσία της κρίσιμης κατάστασης μπορεί να εκληφθεί ως η πρώτη βάσιμη ανακάλυψη της θεωρίας της πολυπλοκότητας.