Μετά την περατότητα

Έχει πραγματικά θεμελιωθεί μια εμπειριστική κριτική καθολικών αξιώσεων του στοχασμού; Γνωρίζουμε ότι αυτό είναι το πρόβλημα του Καντ. Ο Kαντέν Μεγιασού όμως δείχνει με εκπληκτική σφοδρότητα ότι μια άλλη κατανόηση αυτής της κριτικής –που έχει μείνει, κατά κάποιον τρόπο, κρυφή–, πολύ πιο «φυσική», καταλήγει σε έναν επιμερισμό των βλέψεων της σκέψης πολύ διαφορετικό από εκείνον που πρότεινε ο Καντ. Αποδεικνύει, πράγματι, ότι ένα μόνο πράγμα είναι απολύτως αναγκαίο: η ενδεχομενικότητα των νόμων της φύσης. Αυτός ο ολοκαίνουργιος κόμβος μεταξύ των αντικρουόμενων τροπικοτήτων εγκαθιστά τον στοχασμό εντός μιας τελείως διαφορετικής σχέσης με την εμπειρία του κόσμου, μιας σχέσης που καταστρέφει ταυτόχρονα τις αξιώσεις «περί αναγκαιότητας» της κλασικής μεταφυσικής και τον «κριτικό» επιμερισμό ανάμεσα στο εμπειρικό και το υπερβατολογικό. Αυτή η αξιόλογη «κριτική της Κριτικής» εισάγεται εδώ χωρίς περιστροφές, στοχεύοντας στο ουσιώδες με ένα ύφος ιδιαίτερα σαφές και περιγραφικό. Εξουσιοδοτεί εκ νέου ως πεπρωμένο της σκέψης το Απόλυτο και όχι την «περατότητα» στην οποία αρεσκόμαστε, αφήνοντας την ηθική –ή την «επιστροφή του θρησκευτικού»– να χρησιμεύει ως φανταστικό συμπλήρωμα της ψυχής.