Μεταξύ λόγου και εμπειρίας

Ένας πρωτοπόρος φιλόσοφος της τεχνολογίας καλεί για τον δημοκρατικό συγχρονισμό της τεχνολογικής ορθολογικότητας με την καθημερινή εμπειρία. Οι τεχνολογίες, οι αγορές και οι διοικήσεις της σημερινής κοινωνίας της πληροφορίας βρίσκονται σε κρίση. Ερχόμαστε διαρκώς αντιμέτωποι με επαναλαμβανόμενες καταστροφές σε κάθε τομέα: κλιματική κρίση, ενεργειακή ανεπάρκεια, οικονομική κατάρρευση. Το σύστημα έχει διαρραγεί, παρά τα όσα δηλώνουν ότι γνωρίζουν οι τεχνοκράτες σχετικά με την επιστήμη, την τεχνολογία και την οικονομία. Τα εν λόγω προβλήματα διογκώνονται από το γεγονός ότι οι σημερινές παντοδύναμες τεχνολογίες έχουν απρόβλεπτες συνέπειες που διαταράσσουν την καθημερινή ζωή· οι νέοι αφέντες της τεχνολογίας δεν περιορίζονται από τα διδάγματα της εμπειρίας και αντιθέτως επιταχύνουν τη μεταβολή σε σημείο όπου η κοινωνία οδηγείται σε διαρκή αναταραχή. Στο Μεταξύ λόγου και εμπειρίας, ο πρωτοπόρος φιλόσοφος της τεχνολογίας Άντριου Φήνμπεργκ αναπτύσσει τη σκέψη της αλληλεξάρτησης του λόγου της επιστημονικής γνώσης, της τεχνολογικής ορθολογικότητας και της εμπειρίας. Ο Φήνμπεργκ εξετάζει διάφορες διαστάσεις της άρρητης σχέσης μεταξύ τεχνολογίας και κοινωνίας υπό το πρίσμα της κριτικής θεωρίας της τεχνολογίας, μίας προσέγγισης που έχει αναπτύξει ο ίδιος τα τελευταία είκοσι χρόνια. Ο Φήνμπεργκ αναδεικνύει δύο παραδείγμα- τα δημοκρατικής παρέμβασης στην τεχνολογία: το διαδίκτυο (στο οποίο η πρωτοβουλία των χρηστών έχει επηρεάσει τον ίδιο τον σχεδιασμό) και το περιβαλλοντικό κίνημα (στο οποίο η επιστήμη συγχρονίζεται με την διαμαρτυρία και την διαμόρφωση πολιτικών). Εξετάζει μεθοδολογικές εφαρμογές της κριτικής θεωρίας της τεχνολογίας στην περίπτωση του γαλλικού δικτύου υπολογιστών Minitel, καθώς και ως προς τη σχέση μεταξύ εθνικής κουλτούρας και τεχνολογίας στην Ιαπωνία. Τέλος, ο Φήνμπεργκ αντλεί από τις φιλοσοφίες της τεχνολογίας στοχαστών όπως ο Χάιντεγκερ, ο Χάμπερμας, ο Λατούρ και ο Μαρκούζε. Η σταδιακή επέκταση της δημοκρατίας στην τεχνολογική σφαίρα, θεωρεί ο Φήνμπεργκ, αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές πολιτικές απαιτήσεις της εποχής μας.