Παχειά Ράχη

"... Κατέναντι του Πειραιώς, της Κούλουρης νοτίως, αριστερά στα Πίδαυρα και της Λεσσάς βορείως, η Αίγινα, ως είν' γνωστόν ταις πάσαις και τοις πάσι, νήσος κομψή και εύκολπος, υψούται εν τη θαλάσση. Εις την νοτίαν της πλευράν και προς την δύσιν μόλις, της Παχειοράχης βρίσκεται η ξακουσμένη πόλις. Έχει αργαλειούς ελιές, συκιές, φούρνο, κρασί κι αλώνι και είναι στο εμπόριο η πρώτη".

Η Παχιοράκη είναι μια μικρογραφία της παλαιάς αγροτικής Αίγινας. Αν και δεν υπήρξε ποτέ κοινότητα, διέθετε όμως την οργάνωση, την οικονομία, την ιστορία, το δυναμισμό, τα πρόσωπα, τις δομές που την καθιστούσαν κυρίαρχη ανάμεσα στους υπόλοιπους γειτονικούς κτηνοτροφικούς οικισμούς. Μια μικρή πρωτεύουσα. Ένα μικρό κεφαλοχώρι πάνω στα βουνά. "Μια ξακουστή πόλις" όπως την αναφέρει ο Ν. Λίσβας στην πασίγνωστη "Γαρουφιάδα" του.