Πνευματική κλίμακα των Μακαρισμών

Ο στάρετς Μακάριος ανακηρύχτηκε άγιος μαζί με τους υπόλοιπους στάρετς της Όπτινα. Όπως γράφει η Έλενα Κόντζεβιτς, η θεωρία και το φρόνημα του στάρετς Μακαρίου, ήταν θεωρία και φρόνημα της Όπτινα. Έτσι οι επιστολές του μπορούν άριστα να θεωρηθούν και να διαβαστούν ως μέρος της πνευματικής κληρονομιάς του περίφημου αυτού μοναστηριού. Η Όπτινα ήταν από πολλές όψεις το πνευματικό κέντρο της Αγίας Ρωσίας μέχρι την επανάσταση, αλλά και μετά απ' αυτήν. Προσκυνητές ταξίδευαν από τα πέρατα της αυτοκρατορίας για να συμβουλευτούν τους άγιους στάρετς της Όπτινα, που η απλότητα, η ταπείνωση και η βαθιά πνευματικότητά τους, απηχούσαν τη σοφία των πατέρων της ερήμου των παλιότερων αιώνων. Διαβάζοντας τα κείμενά τους σήμερα, είναι σα να πίνουμε από την ίδια πηγή πνευματικής σοφίας, που έχει ξεδιψάσει τους χριστιανούς για αιώνες.