Στο ν-Κρούστα ξαναρίξε με

Ο Κρούστας γεωγραφικά βρίσκεται 15 χιλ. νοτιοδυτικά της πόλης του Αγίου Νικολάου, σε υψόμετρο 520 περίπου μέτρων. Πληθυσμιακά διέρχεται περίοδο παρακμής, όπως όλη η ελληνική ύπαιθρος. Πολιτισμικά όμως εξακολουθεί να πορεύεται ανοδικά και γοητευτικά. Οι κάτοικοί του -που δεν υπερβαίνουν τους τετρακόσιους- επαίρονται για τους πολλούς άξιους εκπροσώπους τής παραδοσιακής κρητικής μουσικής. Παράλληλα, οι ποιητάρηδές του κρατούν και προάγουν σε πολύ υψηλό επίπεδο την παραδοσιακή ποιητική παράδοση. Η χορευτική δεξιότητα συμπορεύεται με τη μουσική και ποιητική παραγωγή. Χοροί παλιοί, ξεχασμένοι σε άλλα μέρη, εδώ καλά κρατούν. Η γυναίκα τού Κρούστα κατέχει πρωτεύουσα θέση στον απαιτητικό χώρο τής γαστρονομίας. Ο άντρας του Κρούστα, κληρονόμος μακράς παράδοσης στην τυροκομία, εξακολουθεί να τιμά και να εμπλουτίζει αυτή την παράδοση. Με τις εκκλησίες και τα ξωκλήσια του -δύο από αυτές του 14ου αιώνα- με το πευκοδάσος του, με το δάσος του από πρίνους, με τους αμυγδαλεώνες του, την πολλή πέτρα και τις λίγες ελιές, με το μάτι να αγκαλιάζει όλο τον κόλπο του Μεραμπέλου, με τους ανθρώπους του αυθεντικούς και φιλόξενους, με τα ξακουστά του πανηγύρια, με την ποιητική παράδοση και την παραδοσιακή κρητική μουσική, ο Κρούστας με το ηχηρό όνομα κρατεί διακριτικά κοντά του τον ντόπιο και προσκαλεί δικαιολογημένα τον ξένο. "Από μια γενική άποψη", έλεγε ο Κίρκεγκωρ από το 1835, "κάθε αληθινή εξέλιξη είναι επιστροφή προς τα πίσω, που μας οδηγεί προς τις πηγές μας", και αναφέρει ως παράδειγμα τους μεγάλους καλλιτέχνες, οι οποίοι "προχωρούν ακριβώς με το ότι επιστρέφουν προς τα πίσω". Υπό το πρίσμα αυτής της άποψης θεωρούμενο, το παρόν βιβλίο αποτελεί αξιόλογο βοήθημα να ξαναβρούμε τον εαυτό μας και να ξεπεράσουμε την πολυπλόκαμη κρίση που μας ταλανίζει τα τελευταία χρόνια. Γιάννης Χρονάκης, φιλόλογος