Συνταγματική ελευθερία και δημόσιοι σκοποί

Το κυρίαρχο μοντέλο προστασίας των συνταγματικών δικαιωμάτων συλλαμβάνει τη σχέση των δικαιωμάτων με τους δημόσιους σκοπούς ως σχέση αμοιβαίας σύγκρουσης και διαπραγμάτευσης. Ζητούμενο, οι συγκερασμοί να είναι συμβατοί με την αρχή της αναλογικότητας. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση αδυνατεί να συλλάβει τη βασική λειτουργία των συνταγματικών δικαιωμάτων: τη θεσμική προάσπιση των προσώπων ως ίσων φορέων έλλογης αυτονομίας. Και δεν μπορεί να διακρίνει τις περιπτώσεις στις οποίες τα δικαιώματα δεν ενεργούν ως αίτημα σταθμισμένης μέριμνας, αλλά ως ανάχωμα απέναντι στη δημόσια πολιτική. Η υπέρβαση αυτών των αδιεξόδων διέρχεται, κατά τον συγγραφέα, μέσα από την κατανόηση της θεμιτής πλοκής της ελευθερίας με τους θεσμούς μίας δημοκρατικής πολιτείας. Οι όροι της θεμιτής πλοκής ανάγονται στο ίσο status των προσώπων, ως φορέων έλλογης βούλησης, και στη λειτουργία των θεσμών ως χώρων ενάσκησης ή προστασίας της ίσης ελευθερίας. Αυτοί οι όροι δεν επιδέχονται διαπραγμάτευση - επομένως, όταν δημόσια πολιτική ασεβεί στο ίσο status, τότε τα δικαιώματα αναπτύσσουν απόλυτη ισχύ. Όπου αντίθετα συγκροτείται θεμιτή σχέση, τα δικαιώματα ενεργούν ως αιτήματα σταθμισμένων λύσεων και ελέγχεται εάν ο κοινωνός επιβαρύνεται με τα αναγκαία και αναλογούντα βάρη. Η προτεινόμενη προσέγγιση, πέραν της θεωρητικής της επάρκειας, δίνει ορθές λύσεις σε ορισμένα από τα πλέον δυσχερή ζητήματα που απασχολούν τη νομολογία, σε τομείς όπως η δικαστική προστασία, η οικονομική ελευθερία, οι αθέμιτες διακρίσεις και η ελευθερία της έκφρασης. Η μονογραφία πλαισιώνεται με σχολιασμό από τον Χρ. Ράμμο, επ. αντιπρόεδρο του ΣτΕ, και τον καθηγητή της Νομικής Σχολής Αθηνών Γ. Δελλή.