Το Σεισμολόγιο Κρήτης του Παύλου Βλαστού

Το αδημοσίευτο χειρόγραφο "Σεισμολόγιο Κρήτης" του Ρεθυμνιώτη λόγιου Παύλου Βλαστού (1836-1926), γραμμένο σε μια πολυτάραχη περίοδο της νεότερης ιστορίας της Κρήτης, αποτελεί ένα μοναδικό ντοκουμέντο. Περιέχει πολυτιμότατες πληροφορίες για τους σεισμούς που έγιναν από την αρχαιότητα μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, όχι μόνο στην μεγαλόνησο, αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα, ακόμη και πέραν αυτής, στην Ιταλία και αλλού στον κόσμο. Το περιεχόμενο του Σεισμολόγιου εμπλουτίζεται με πληροφορίες για ηφαιστειακές εκρήξεις, κατολισθήσεις, εμφανίσεις κομητών και άλλα φυσικά φαινόμενα. Τα σημαντικότερα και πιο πρωτότυπα τμήματα από το έργο του Π. Βλαστού αναπαράγονται, αξιολογούνται και σχολιάζονται εδώ υπό το πρίσμα της σύγχρονης ιστορικής σεισμολογικής έρευνας. Από την εξέταση αυτή προκύπτει ότι αυτό το Σεισμολόγιο είναι γενικά ένα αξιόπιστο έργο γιατί οι περισσότερες πληροφορίες που προσκομίζει διασταυρώνονται και από άλλες πηγές. Ωστόσο, περιέχει και στοιχεία για αρκετούς άγνωστους σεισμούς που δεν μας είναι γνωστοί από άλλες πηγές. Ακόμη, ο Βλαστός μας μεταφέρει και την προσωπική του εμπειρία για μερικούς σεισμούς που τους έζησε ο ίδιος, ενώ δεν παραλείπει να παραθέσει και ενθυμήσεις συγχωριανών του που επίσης βίωσαν μεγάλους σεισμούς στη διάρκεια του 19ου αιώνα. Με τη δημοσίευση του Σεισμολόγιου Κρήτης συναντώνται η λόγια πέννα του 19ου αιώνα, η διαχρονική ιστορική καταγραφή και η σύγχρονη σεισμολογική έρευνα. Πιστεύουμε ότι το μίγμα είναι απολαυστικό όχι μόνο για το ευρύ κοινό αλλά και για τους ειδικούς επιστήμονες και μελετητές.